CEPHE KİMLİĞİNE MİMARİ TASARIMIN BİR PARÇASI OLARAK GÜNEŞİN ETKİSİ

Mimari tasarıma bir veri olarak katılan güneş, cephe kimliğinin oluşmasında önemli bir rol oynar. Yapının güneşle kurduğu ilişkide verilen kararlar, yapının fiziksel çevre ile arasında bir sınır oluşturan cephe ve cephe bileşenleri hakkında verilen kararlardır. Bu kararlar yapının bulunduğu iklim koşullarına göre, güneşe karşı nasıl bir tavır alınması gerektiğinin belirlenmesi ile oluşur. Gelişen teknoloji ve malzeme biliminde yapılan araştırmalar, tasarımcıya cephe kimliğini belirlemek için birçok farklı malzeme çeşidi sunmaktadır. Tasarımcı güneş enerjisinden yararlanmak ya da güneş enerjisinin istenmeyen etkilerine karşı tedbir almak için seçtiği malzeme ve malzemenin kullanım şekli ile cephe kimliğini kurgular. Bu bildiride, cephe kimliği-güneş ilişkisi ele alınmış, güneşle olan ilişkisi dikkate alınarak seçilen örnekler üzerinden, bu ilişki irdelenmiştir. GİRİŞ “…oysa mimarlık kökende, sıkıca; yapı malzemelerine, çevreye ve doğaya ilişkindi. Mekanların oluşmasında, değerlendirilmesi gereken en önemli kriterlerden biri güneştir. Güneş ışığı, mekan da, gerek aydınlatma ve görsel konforun sağlanmasında, gerek mekanın insan üzerindeki biyolojik ve psikolojik etkisinin doğru bir şekilde değerlendirilmesinde aktif bir role sahiptir. Mimari tasarım süreci güneş gerçeğini dikkate alarak, gelişmelidir. Gerek mimari biçimin oluşturulmasında, gerekse iç-dış ortam arasında denetim yapılmasında önemli bir görev üstlenen cephe ve cephe bileşenlerinin malzeme seçimleri, üzerinde titizlikle durulması gereken bir konudur. Yapı, bu şekilde fiziksel çevre ile özellikle mimari tasarımın en önemli verilerinden biri olan güneşle ilişki kurar. Bu ilişki yapı cephesinde iki farklı şekilde yorumlanabilir. 1. Güneş ışınımının istenmeyen etkilerini cephede tasarlanan elemanlarla önlemek. 2. Yapıya gereken enerjinin tamamını ya da bir kısmını cephede tasarlanan elemanlar aracılığı ile güneş enerjisinden sağlanmak. (2) Her iki durumda da, yapının güneşle kurduğu ilişki de seçilen malzeme ve bu malzemenin cephede kullanım şekli, cephe karakterinin belirlenmesinde önemli rol oynar.